Żywienie koni w okresie roztrenowania.
Po intensywnym sezonie zarówno jeźdźcy jak i ich konie zasługują na odpoczynek. Okres roztrenowania jest korzystny w przypadku koni startujących na najwyższym poziomie, jak i tych, które startują na niższych szczeblach, niezależnie od uprawianej dyscypliny. Pomaga zregenerować organizm oraz psychikę, by z „nowymi siłami” wrócić do pracy. Nie jest to jednak czas błogiego lenistwa – do roztrenowania trzeba się starannie przygotować, dlatego warto odpowiednio wcześnie ułożyć plan treningowy i uwzględnić zmiany w diecie.
Zwykle zawodnicy planują przerwy w intensywnych treningach podczas ustalania kalendarza zawodów na dany rok, tak by pogodzić najważniejsze w swojej dyscyplinie starty z czasem odpoczynku dla rumaków. Czas trwania końskich wakacji to zwykle od 3 do 7-8 tygodni i odbywa się 1-2 razy do roku. W przypadku stajni nie dysponujących halą, często roztrenowanie trwa od jesieni, aż do wiosny.
Jak powinno przebiegać roztrenowanie ?
Pierwszą bardzo ważną sprawą, o której należy bezwzględnie pamiętać jest fakt, że koń w stałym treningu nastawiony jest na regularny intensywny wysiłek. Nie możemy z dnia na dzień odstawić go od pracy. Stopniowe zmniejszanie wysiłku zagwarantuje, że koń w łagodny sposób przystosuje się do nowego „trybu pracy”. Planując roztrenowanie warto rozpisać dokładny plan treningowy – z góry określona ilość tygodni roztrenowania pozwoli określić ilość dni potrzebnych na obniżenie intensywności pracy, długość fazy właściwego odpoczynku (niektórzy preferują zupełny brak pracy, inni lekką pracę pod siodłem czy na lonży) oraz powrót „na wysokie obroty”.
Kolejna bardzo istotna kwestia to dieta. Dieta odpowiadająca intensywności pracy jest dla zdrowia i kondycji równie ważna jak karmienie w okresie najważniejszych i najcięższych startów. Należy bezwzględnie wraz ze stopniowym zmniejszaniem wysiłku zmniejszać ilość wysokoenergetycznej paszy treściwej. Konie w okresie roztrenowania wymagają dostarczenia takich samych podstawowych składników odżywczych, lecz potrzebują znacznie mniej energii. W związku z tym ilość pasz zbożowych powinna zostać zmniejszona, pasze objętościowe dostarczające cennego w diecie włókna powinny być (jak zawsze) dobrej jakości. Ograniczając pasze treściwą, należy mieć na uwadze dzienne zapotrzebowanie konia na witaminy i minerały, które pozostaje na niezmienionym poziomie. W celu uzupełnienia niedoborów należy podawać suplement diety lub koncentrat paszowy.
Roztrenowanie to dobry czas na odnowę biologiczną konia, zarówno od zewnątrz – fizjoterapia, jak i od wewnątrz. Suplementacja koni sportowych jest jednym z czynników mających wpływ na zdrowie fizyczne podopiecznego. Oczywiście, jak we wszystkim, należy mieć umiar – podawanie różnego rodzaju preparatów równocześnie, może nie przynieść pożądanego efektu, jednakże wsparcie układu kostno- stawowego u koni doznających dużych obciążeń w pracy czy też oczyszczanie organizmu z nagromadzonych toksyn to punkty, które warto uwzględnić.
Koniec urlopu – jak wrócić do pracy ?
Wypoczęte i zrelaksowane po wakacjach konie zwykle chętnie wracają do pracy. Należy pamiętać, że powrót do treningów również powinien odbywać się bardzo stopniowo. Konie które przez jakiś czas nie pracowały- straciły kondycję, aby ją odbudować potrzebują czasu. Zaczynając od krótkiej, „luźnej” pracy na lonży lub „lekkiej” jazdy, stopniowo zwiększając długość, trudność i intensywność ćwiczeń, gwarantujemy wdrożenie konia do pracy bez przeciążeń i kontuzji układu ruchu czy sercowo-naczyniowego.
Początek pracy niesie ze sobą kolejne zmiany w żywieniu konia, które tak samo jak ćwiczenia, powinny przebiegać powoli. Konie, które nabrały „zbędnych kilogramów” podczas odpoczynku, w początkowym programie treningowym powinny mieć zapewnione wszystkie niezbędne składniki pokarmowe, lecz należy wystrzegać się nadmiaru kalorii. W tym wypadku idealnie sprawdzą się pasze typu balancer – koncentraty paszowe.
Kolejną problematyczną grupą koni są konie pobudliwe, które wracają do pracy z „nadmiernym entuzjazmem”. W tym przypadku warto ograniczyć ilość skrobi w diecie, na rzecz pasz z wyższą zawartością włókna.
Na co zwrócić uwagę ?
Powrót do pracy, zarówno u koni jak i u jeźdźców może wiązać się z bolesnością mięśni. Po pierwszych oznakach bolesności warto włączyć do diety przeciwutleniacze np. wit. E, która odgrywa istotną rolę w regeneracji mięśni. Z powodu braku kondycji, niektóre konie mogą wykazywać dużą potliwość. W takim wypadku należy zadbać o uzupełnienie elektrolitów za pomocą lizawki oraz gotowych preparatów dostępnych na rynku.
Czas roztrenowania jak i powrotu do treningów wbrew pozorom może być sporym wyzwaniem. Chcąc uniknąć rozczarowań warto wraz z trenerem oraz dietetykiem szczegółowo zaplanować ten okres. Tak samo jak w codziennym treningu należy kierować się cierpliwością i starannością oraz pamiętać, że każdy koń jest inny i należy dostosować się do jego potrzeb. Dzięki temu cały proces przebiegnie bezpiecznie i skutecznie, a koń odpłaci się nam w nowym sezonie zdrowiem, zarówno fizycznym, jak i psychicznym!
Inż. Martyna Kaczmarek